در دنیای امروز، ارتباطات برقرار کردن با دیگران بدون وابستگی به موقعیت جغرافیایی، تبدیل به یک نیاز برای تمامی افراد شده است. از جمله روش‌هایی که به کمک آنها می‌توان به این نیاز پاسخ داد، استفاده از فناوری فیبر نوری و پیاده‌سازی شبکه FTTX است.
FTTX چیست؟
FTTX به معنای Fiber To The X است و X می‌تواند به هر چیزی از جمله Home، Building، Curb و … اطلاق شود. در اینجا، هرکدام از این مفاهیم به معنای رساندن فیبر نوری به نزدیکی مشترکین است. به عبارت دیگر، FTTX به مجموعه‌ای از شبکه‌های ارتباطی اطلاق می‌شود که در آن فیبر نوری از مرکز به خانه یا محل کار مشترکین رسیده است.
روش‌های اجرای FTTX
FTTX از یک تکنولوژی فیبر نوری استفاده می‌کند که برای انتقال داده‌ها به صورت نوری از جایی به جای دیگر استفاده می‌شود. برای رساندن سیگنال به مشترکین، از دو نوع فناوری استفاده می‌شود: PON و Active Ethernet.
در فناوری PON، سیگنال از مرکز به سمت مشترکین رفته و بعد از دستیابی به مشترکین، از طریق splitter به دو یا چندین دستگاه مشترکین رسانده می‌شود. در این روش، نیازی به تجهیزات اضافی برای هر کاربر نیست.
فناوری Active Ethernet، همانطور که از نام آن پیداست، از یک پورت اترنت استفاده می‌کند که با کابل اترنت به روتر یا سوئیچ متصل شده است. این فناوری معمولاً در شبکه‌های FTTB (Fiber To The Building) و FTTH (Fiber To The Home) استفاده می‌شود.
در این روش، هر کاربر با یک مودم متصل به پورت اترنت از شبکه استفاده می‌کند. سیگنال به صورت فعال از مرکز به سمت مشترکین رفته و توسط مودم کاربر دریافت شده و به صورت بی‌سیم یا با کابل اترنت به دستگاه‌های کاربر منتقل می‌شود.
مزایا و معایب FTTX
مزایای استفاده از شبکه‌های FTTX عبارتند از:
- سرعت بالا: فیبر نوری سرعت انتقال بالایی دارد و به راحتی می‌تواند اطلاعات را به کاربران منتقل کند.
- کیفیت بالا: شبکه‌های فیبر نوری کیفیت بالایی در انتقال داده‌ها دارند و از اختلالات الکترومغناطیسی در برابر مقاومت بیشتری برخوردارند.
- فاصله طولانی: با استفاده از فیبر نوری می‌توان به راحتی ارتباطات را در فواصل طولانی برقرار کرد.
- قابلیت توسعه: شبکه‌های FTTX به راحتی قابلیت توسعه دارند و به مرور زمان می‌توانند با نیاز کاربران بهبود یابند.
معایب شبکه‌های FTTX عبارتند از:
- هزینه بالا: راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های فیبر نوری نیازمند هزینه بالایی است. هزینه نصب و راه‌اندازی فیبر نوری بسیار بالاست و این موضوع ممکن است باعث شود که این فناوری برای برخی کاربران به دلیل هزینه آن مقرون به صرفه نباشد.
- نیاز به تجهیزات خاص: استفاده از فیبر نوری نیازمند تجهیزات خاصی است که در دسترس بودن آنها در برخی مناطق ممکن است محدود باشد.
- محدودیت‌های نصب: نصب فیبر نوری بسیار محدود است و تنها در مناطقی که شبکه‌های فیبر نوری قبلاً نصب شده باشند، امکان‌پذیر است.
- پایداری در برابر زلزله: شبکه‌های فیبر نوری به دلیل حساسیت بالایی که در برابر ارتعاشات و زلزله دارند، ممکن است در مقابل آنها پایداری کافی نداشته باشند.
- نیاز به تخصص فنی: برای نصب، راه‌اندازی و نگهداری شبکه‌های فیبر نوری نیاز به تخصص فنی و مهارت‌های خاصی است که ممکن است برای برخی افراد دشوار باشد.
- تأخیر در نصب: نصب فیبر نوری و پیاده‌سازی شبکه‌های FTTX به دلیل پیچیدگی‌های فنی و نیاز به مجوزهای لازم ممکن است مدت زمان طولانی را از طریق بگیرد.
سناریوهای استقرار شبکه FTTX
درست مانند آنچه در بالا ذکر کردیم، فیبر نوری را می‌توان در محل کاربر، یک بلوک آپارتمان یا دفاتر در یک شبکه FTTx خاتمه داد. در برخی از سناریوها، فیبر نوری را می‌توان تا محل مشترکین مانند FTTH قرار داد، در حالی که در برخی دیگر، فیبر نوری ممکن است در یک مکان یا گره نزدیک به گروه های مشترکین خاتمه یابد که به عوامل مختلفی بستگی دارد. در این قسمت چند سناریو رایج استقرار را توضیح خواهیم داد.
FTTH یا (فیبر تا خانه)
در استقرار FTTH، الیاف از دفتر مرکزی (CO) به هر خانه یا آپارتمان کشیده می‌شود. از آنجایی که یک خانه معمولا توسط ساکنین مورد استفاده قرار می‌گیرد، اغلب به عنوان یک واحد مسکونی (SDU) نامیده می‌شود. تصویر زیر سناریوی استقرار FTTH را نشان می‌دهد.
FTTB (فیبر تا ساختمان)
به همین ترتیب، FTTB یک سناریوی استقرار است که در آن فیبر مستقیما از CO به یک دفتر یا آپارتمان خصوصی با چندین مستأجر تجاری یا خانه کشیده می‌شود. و اصطلاح Multiple Tenant Unit (MTU) اغلب برای آن مستاجران یا واحدهای آپارتمانی استفاده می‌شود. ONT در این سناریو اغلب به یک سوئیچ اترنت متصل می‌شود که برای اتصال همه مستاجران در یک ساختمان استفاده می‌شود. علاوه بر این، در حالی که در استقرار FTTB، نیازی به تعویض کابل‌های مسی LAN موجود در ساختمان برای فیبرهای نوری نیست.
FTTC (فیبر تا خیابان)
با این حال، در سناریوی استقرار FTTC، فیبر از CO به یک واحد شبکه نوری (ONU) یا پایانه شبکه نوری (ONT) که در 300 متری ساختمان اداری یا خانه قرار دارد، کشیده می‌شود. به جای فیبر نوری، در سناریوی FTTC ما اغلب از رسانه انتقال مانند کابل جفت تابیده یا کابل کواکسیال برای دستیابی به اتصال به مشترکان استفاده می‌کنیم.
FTTN یا (Fiber to the Neighborhood)
FTTN یک سناریوی استقرار است که در آن فیبر CO در یک سوئیچ ارتباطی واقع در 1 کیلومتری ساختمان‌های اداری یا خانه‌ها خاتمه می‌یابد. FTTN می‌تواند به صرفه جویی در هزینه‌ها کمک کند زیرا می‌توان از زیرساخت‌های کواکسیال یا جفت پیچ خورده موجود برای ارائه اتصال فیزیکی نهایی به کاربران نهایی استفاده کرد.
FTTx روشی موثر و کارآمد است که ترکیبی استاندارد از انواع ترافیک شناخته شده به عنوان صدا، ویدئو و داده را در اختیار کاربران قرار می‌دهد. مشترکین سنتی برای خدمات تلفنی، پخش ویدئو و اینترنت خود باید به سه شبکه و ارائه دهنده خدمات مختلف متصل شوند. با این حال، پس از پذیرش FTTx، همه این انواع را می‌توان تنها با استفاده از طول موج‌های مختلف در یک شبکه فیبر واحد ادغام کرد. از این رو، بر اساس این سرویس، شبکه FTTx می‌تواند برای تلفن بر بستر فیبر نوری (تلفن IP)، ویدیوی درخواستی (VOD)، IPTV، کنفرانس ویدیویی و امنیت خانه با نظارت خارجی اعمال شود. برای این منظور، ارائه دهندگان خدمات باید پهنای باندی بین 50 تا 100 ارائه دهند تا مشترکین بتوانند از این خدمات استفاده کنند.
